Beeldschermwerk

Klachten voorkomen is beter dan genezen
Computerwerk of beeldschermwerk is niet meer weg te denken van de werkvloer. Werken met computers kent veel voordelen, maar werknemers kunnen ook gezondheidsklachten krijgen van teveel beeldschermwerk. Zitten je collega’s in een verkeerde werkhouding achter hun beeldscherm? Of gaat hun computerwerk gepaard met veel stress? Je inspanningen als preventiemedewerker zijn dan extra gewenst. Want bij klachten door beeldschermwerk geldt dubbel en dwars: voorkomen is beter dan genezen.

Beeldschermwerk leidt tot RSI/KANS
Langdurig werken achter een beeldscherm kan klachten aan armen, nek en schouders opleveren. Vroeger heette dit RSI, nu meestal KANS; Klachten aan Arm, Nek, Schouder. Ook oogklachten komen vaak voor. Het gebruik van laptops, tablets en smartphones zorgt voor een stijging van het aantal klachten. Verkeerd laptopgebruik is momenteel zelfs de grootste oorzaak van RSI/KANS.

Neem de risico’s op in de RI&E
In het Arbobesluit staat dat de RI&E specifiek aandacht moet besteden aan de risico’s die beeldschermwerkers lopen. Neem in de RI&E dus op dat je collega’s oogklachten kunnen krijgen en dat beeldschermwerk fysieke en psychische belasting tot gevolg kan hebben. In het Arbobesluit staat ook dat beeldschermwerkers het recht hebben op een onderzoek aan de ogen en het gezichtsvermogen en wat je moet doen met de resultaten van zo’n onderzoek.

Met de checklist Beter Achter je Schermen (BAS) kunnen werkenden zelf hun risico’s bij het werken met beeldschermen bepalen en krijgen ze verbetermogelijkheden aangereikt. Zie: https://www.fysiekebelasting.tno.nl/

Als het gaat om beeldschermwerk, besteedt het Arbobesluit vooral aandacht aan de gevaren van fysieke en psychische belasting en aantasting van het gezichtsvermogen. Om te achterhalen of dit ook geldt voor werknemers in jouw bedrijf, kun je verschillende methoden gebruiken:

  • De Checklist fysieke belasting geeft een overzicht van de risico’s. 
  • De Hand-armrisicobeoordelingsmethode (HARM) geeft je inzicht in de risico’s op arm-, nek- of rugklachten.
  • Het Werkhoudingeninstrument (WHI) kun je inzetten om te bepalen of er risico’s aanwezig zijn door ongunstige werkhoudingen.

Vrouwen, 45-plussers en werknemers die erg toegewijd zijn aan hun werk, hebben sneller last van klachten aan arm, nek en schouder. Werknemers die jonger zijn of niet zo bij hun werk betrokken, kampen minder snel met RSI/KANS-klachten.Zie ook: https://www.fysiekebelasting.tno.nl/nl

Pas op als de verkeerde werkhouding samengaat met hoge werkdruk
Deskundigen zijn het nog steeds niet eens over de precieze oorzaak van RSI/KANS – sommigen spreken zelfs van een modeziekte. Niettemin gaan de meeste experts ervan uit dat RSI/KANS veroorzaakt wordt door een verkeerde werkhouding in combinatie met hoge werkdruk. Als je collega’s beeldschermwerk doen én werkstress ervaren, is de kans op klachten dus groter. Instructie over de juiste werkhouding is niet genoeg om problemen te voorkomen. Monitor ook de werkdruk. Dit kan bijvoorbeeld met het Werkdrukkompas.

Technostress, het nieuwste risico
Doen je collega’s veel beeldschermwerk, dan moet je ook rekening houden met technostress. Bij technostress voelen mensen zich soms overweldigd door alle nieuwe technologieën en het werk dat dit oplevert. Een bekend aspect van technostress is bereikbaarheidsstress: door de moderne informatietechnologie (wifi, tablets, smartphones) kunnen juist beeldschermwerkers in principe altijd en overal werken. Werkgevers verwachten dat ook steeds vaker. Hierdoor vervaagt de grens tussen werk en privé en kunnen werknemers niet meer herstellen van hun werk. Als je collega’s hier onder lijden, is het verstandig afspraken te maken over (beperktere) bereikbaarheid ’s avonds, in het weekend en tijdens vakanties.

 

In het Arbobesluit staan in ieder geval een aantal maatregelen die je moet nemen om de risico’s van beeldschermwerk tegen te gaan:

  • Je collega’s moeten beeldschermwerk na twee uur afwisselen met ander werk. Lukt dit niet, dan moeten ze pauze nemen. Om te voorkomen dat ze onbeperkt doorwerken, kun je pauzesoftware aanschaffen.
  • Werknemers mogen niet langer dan zes uur per dag beeldschermwerk doen.
  • Geef je collega’s de gelegenheid om een oogonderzoek te ondergaan voordat ze met beeldschermwerk beginnen of wanneer ze oogklachten ontwikkelen. De kosten van dit onderzoek zijn voor rekening van je werkgever. Uit een oogonderzoek kan blijken dat een werknemer een beeldschermbril nodig heeft. Je werkgever moet zo’n bril dan betalen.
  • Beeldscherm en toetsenbord mogen niet aan elkaar vastzitten. Een laptop moet dus voorzien zijn van óf een los beeldscherm óf een los toetsenbord. 
  • De werkplek – bureaustoel én tafel – moet in hoogte verstelbaar zijn. De meeste beeldschermwerkers zitten veel te hoog omdat hun tafel te hoog is en hun beeldscherm te hoog staat.
  • Let erop dat het beeldscherm in hoogte verstelbaar is en niet spiegelt.
  • Zorg voor goede verlichting op de werkplek. Je collega’s moeten voldoende licht hebben om hun werk te kunnen doen. Verder moet het contrast in licht tussen het beeldscherm en de omgeving niet te groot zijn. Een beeldscherm tegen een donkere muur of juist tegen een raam is dus geen goed idee. Je kunt beeldschermen het beste haaks op de ramen zetten.
  • Werknemers moeten gebruik kunnen maken van hulpmiddelen, zoals een documenthouder en gebruikersvriendelijke software.
  • Stimuleer het gebruik van sneltoetsen in plaats van de muis.
  • Laat werknemers met klachten contact opnemen met jullie bedrijfsarts en eventueel een werkplekonderzoek aanvragen.

Schaf hulpmiddelen aan
Zijn er in jouw organisatie werknemers die problemen ondervinden bij beeldschermwerk vanwege een ziekte of aandoening? Voor hen zijn er diverse aanpassingen en hulpmiddelen. Dit kan (re-integratie naar) beeldschermwerk vaak mogelijk maken. Zo kunnen visuele hulpmiddelen of bijzondere invoermiddelen veel werk toegankelijk maken voor werknemers met een arbeidsbeperking. Voor diverse aanpassingen en hulpmiddelen kun je subsidie krijgen van UWV. Anders moet je werkgever ze op eigen kosten aanschaffen.

 

Registreer je gratis en profiteer van de voordelen als lid van inpreventie!

Registreer